ပအို၀္းသမိုင္း

ငါးပိသည္ ျမန္မာလူမ်ိဳးတို႕အတြက္ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ေသာ အာဟာရ ျဖစ္သကဲ့သို႕ ပဲပုပ္သည္လည္း ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားတို႕ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ေသာ အာဟာရတစ္မ်ိဳး ျဖစ္၏။ ပဲပုပ္ကို သီးသန္႕လုပ္ကိုင္ၿပီး အသက္ေမြးၾကသူမ်ားလည္း ရွိေလသည္။ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ေတာင္ဘက္ရွိ လံုး၀ါးရြာ၊ ဟိုပံုးၿမိဳ႕ အေရွ႕ဘက္ ဆယ့္ႏွစ္မိုင္အကြာရွိ နမ့္ေဗာ္ဟြမ္၊ ေနာင္ခုပ္ရြာမ်ားႏွင့္ ဟိုပံုးနယ္တစ္၀ိုက္တြင္ ပဲပုပ္လုပ္ငန္းျဖင့္ အသက္ေမြးၾကေလသည္။

ပဲပုပ္ျပဳလုပ္ပံုမွာ ေရွးဦးစြာ ပဲပုပ္ေစ့မ်ားကို ေရြးသန္႕စင္ၿပီးလွ်င္ ေရႏွင့္ေဆးရသည္။ ေရေဆးၿပီး ပဲပုပ္ေစ့မ်ားကို ေရအသင့္အတင့္ ထည့္ထားသည့္ အိုးတြင္ထည့္၍ မီးဖိုေပၚတြင္တင္ကာ ႏူးေအာင္ျပဳတ္ရသည္။ ထိုေနာက္ ေတာင္းကိုယူ၍ ေတာင္း၏အတြင္းပိုင္းကို ေရေဆးၿပီး ေတာင္းအတြင္းပိုင္း ပတ္လည္ကို ေဒသအေခၚ “ တလာ ” ေခၚ သစ္ရြက္စိမ္းမ်ားျဖင့္ ခံထားရသည္။ ဤသို႕ “ တလာ ” ေခၚ သစ္ရြက္စိမ္းကို ခံထားျခင္းျဖင့္ ေတာင္းအတြင္း၌ ပဲပုပ္ေစ့မ်ား ထည့္ေသာအခါ မကပ္ေစရန္ ျဖစ္သည္။

ျပဳတ္ထားသည့္ ပဲပုပ္ေစ့မ်ား ႏူးေသာအခါ ေတာင္းထဲသို႕ထည့္ၿပိး ေလလံုေစ၇န္ ေတာင္းအေပၚတြင္ အ၀တ္စျဖင့္ ဖံုးထားရသည္။ ထိုေနာက္ ပဲပုပ္ေစ့မ်ား ပို၍ႏူးနပ္ၿပီး ပဲပုပ္နံ႕ထြက္လာေစရန္ ပဲပုပ္ေစ့ထည့္ထားသည့္ေတာင္းကို အပူေငြ႕ရေစရန္ မီးဖိုေဘးတြင္ ထားရသည္။ မီးဖိုေဘးတြင္ သံုးရက္ခန္႕ ထားၿပီးေသာအခါ အပူေငြ႕ေၾကာင့္ ေတာင္းတြင္းမွ ပဲပုပ္ေစ့မ်ား ႏူးနပ္လာၿပီး ပဲပုပ္နံ႕ကိုရလာသည္။ ပဲပုပ္နံ႕ရလာလွ်င္ ေတာင္းတြင္းမွ ပဲပုပ္ေစ့ကို ထုတ္ယူ၍ သုပ္၍ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ခ်က္၍ေသာ္လည္းေကာင္း စားရန္ အသင့္ျဖစ္ေလသည္။

ပဲပုပ္ခ်ပ္ ျပဳလုပ္ရန္အတြက္မူ ပဲပုပ္ေစ့မ်ားကို ေတာင္းထဲမွ ထုတ္ယူ၍ လက္ေထာင္းဆံုတြင္ထည့္ကာ ေၾကညက္သည္အထိ ေထာင္းရသည္။ ေထာင္းၿပီး ပဲပုပ္ကို ေဒသအေခၚ “ တခိုးလာ ” သို႕မဟုတ္ “ တဒြတ္လာ ” ေခၚ သစ္ရြက္စိမ္းႏွစ္ရြက္ၾကားအတြင္း ထည့္ၿပီး လက္ႏွင့္ဖိကာ အျပားငယ္ အ၀ိုင္းေလးမ်ား ျပဳလုပ္ေလသည္။ ထိုအျပားငယ္ အ၀ိုင္းေလးမ်ားကို ဖ်ာၾကမ္းေပၚတြင္ ျဖန္႕စီၿပီး ေနလွန္းရသည္။ ေနေရာင္မရေသာ အခ်ိန္မ်ားတြင္ မီးအပူရွိန္ရသည့္ ေနရာတြင္တင္၍ အေျခာက္ခံရေလသည္။ ထိုအခါ စားရန္၊ ေရာင္းရန္ ပဲပုပ္ခ်ပ္ အေျခာက္ကို ရေလသည္။

ပဲပုပ္ကို အခ်ိဳ႕က အျပားမလုပ္ပဲ အေစ့ပုပ္ႏွင့္ ခြက္ျဖင့္ေရာင္းၾကသည္။ ပဲပုပ္သည္ ပ႐ိုတိန္းဓာတ္ ပါ၀င္သျဖင့္ အာဟာရဓာတ္ျပည့္၀ေသာ ပအို၀္းတို႕၏ ႐ိုးရာအစားအစာ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ေလသည္။ ယခုအခါ ပဲပုပ္ကို ပအို၀္းတို႕သာမက အျခားတိုင္းရင္းသားမ်ားပါ စားၾကေလသည္။ ပဲပုပ္သည္လည္း ပအို၀္း တိုင္းရင္းသားတို႕အတြက္ သီးျခား၀င္ေငြ ရေစေသာ လုပ္ငန္းတစ္မ်ိဳးျဖစ္၏။