ပအို၀္းသမိုင္း

ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားတို႕သည္ ေတာင္တန္းကို ဖက္၍ အသက္ေမြးၾကသူမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ေတာင္ကုန္း ေျမျမင့္ကို ခင္တြယ္သည့္ ေတာင္တန္းေပ်ာ္မ်ား ပီပီ၊ ၄င္းတို႕၏ စိတ္ေနသေဘာထားမွာ ႐ိုးသားမႈကို အရင္းခံေပသည္။ ပအို၀္းစကားပံု တစ္ခုတြင္ “ ကုန္းေျမျမင့္ - ေရမတင္၊ ဂုဏ္ျမင့္လွ်င္ လူမခင္ ” ဟု ဆိုထားသကဲ့သို႕ပင္ ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားတို႕သည္ ဥစၥာပစၥည္းေၾကာင့္ ဂုဏ္ေမာက္ျခင္း ပညာမာနႀကီးျခင္းတို႕ မရွိၾကေပ။ စိတ္ေန႐ိုးသားၿပီး အလုပ္ႀကိဳးစားၾကသည္။

ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားတို႕၏ ပင္ကိုဗီဇမွာလည္း ႐ိုးသားၾကသည္။ ပြင့္လင္းသည္။ ခင္မင္တတ္ၾကသည္။ မိမိတို႕ အခ်င္းခ်င္းျဖစ္ေစ၊ အျခားတိုင္းရင္းသား မ်ားႏွင့္ ျဖစ္ေစ၊ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ဆက္ဆံၾကေလသည္။ အခ်င္းခ်င္း တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး မသိၾကေသာ္လည္း ခရီးလမ္းတြင္ ေတြ႕ပါက ႏႈတ္ဆက္ၾကသည္။ အခက္အခဲေတြ႕လွ်င္လည္း ကူညီၾက၏။

ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း အတြဲ(၁)၊ စာမ်က္ႏွာ (၉၄-၉၅)တြင္ ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ကိုယ္လက္ ၾကံ့ခိုင္သည္။ သတၱိရွိသည္။ ဘာသိဘာသာ ေနတတ္သည္။ ရွက္ေၾကာက္ျခင္း၊ တည္လြန္းျခင္း မရွိေပ။ ေဇဖာ္ေရႊ၍ လြယ္ကူစြာ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံႏိုင္ေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ဟု ေရးသားထားေလသည္။

ဦးမင္းႏိုင္ ျပဳစုေသာ “ တိုင္းရင္းသား စကားပံုမ်ား ” စာအုပ္တြင္လည္း ပအို၀္းတိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ႐ိုးသား၍ လံု႕လ၀ီရိယ ရွိၾကသည္။ ေယာက်္ား မိန္းမပါ အားစိုက္ခြန္စိုက္ အလုပ္လုပ္ၾကသည္။ စီးပြားေရးမ်က္စိ ရွိၾကသျဖင့္ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ အင္းေလးေဒသရွိ အင္းသားမွလြဲ၍ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနျဖင့္ လည္းေကာင္း၊ စီးပြားေရး အေနျဖင့္လည္းေကာင္း ေနာက္မက်ေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား ျဖစ္ေပသည္ ဟု ေဖာ္ျပေရးသားထားသည္။

ဧည့္သည္လာေရာက္လွ်င္လည္း ေနရဲထိုင္ရဲေအာင္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာဆိုၾက၏။ ခရီးဦးႀကိဳျပဳသည္မွအစ ဧည့္၀တ္ေက်ပြန္ၾကသည္။ ဧည့္သည္ ေရွ႕တြင္ ႐ိုေသစြာထိုင္ကာ ေရေႏြးၾကမ္း၊ အၿမီး စားဖြယ္မ်ားျဖင့္ ဧည့္ခံျပဳစုၾကသည္။ ဤသို႕ေသာ စိတ္ထားမ်ားေၾကာင့္ ပအို၀္း တိုင္းရင္းသားတို႕ကို အ၀တ္နက္၀တ္ထားေသာ္လည္း ရဟန္းစိတ္ ရွိၾကသည္ဟု ဆိုၾက၏။

အလုပ္ကိုလည္း အထူးတန္ဖိုးထားၾက၏။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာ အလုပ္ကိုပို၍ ခင္တြယ္ၾကၿပီး အလုပ္လုပ္ျခင္းျဖင့္ ဂုဏ္ယူၾကေလသည္။ မီးဖြားၿပီးစ အမ်ိဳးသမီးမ်ားပင္လွ်င္ ရက္သားအရြယ္ ရင္ေသြးကို ယာခင္းထဲသို႕ ေခၚေဆာင္ကာ သိပ္ထားၿပီး အလုပ္လုပ္ၾကသည္။ အလုပ္ကို ခင္တြယ္စိတ္ ရွိသူမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ဗုဒၶဘာသာကို အထူးသက္၀င္ ယံုၾကည္သူမ်ားပီပီ ၄င္းတို႕၏ စိတ္ေနသေဘာထားမွာလည္း ဘာသာတရားႏွင့္ႏြယ္ေသာ အၾကင္နာတရား၊ ေမတၱာတရားမ်ားျဖင့္ ျပည့္၀ၾကသည္။