ပအို၀္းသမိုင္း

အမ်ိဳးသမီးသည္ မိမိအခ်စ္ကို လက္ခံလွ်င္ အမ်ိဳးသားသည္ မဂၤလာေၾကးအျဖစ္ လက္ေဆာင္ပစၥည္း ေပးရေလသည္။ အမ်ိဳးသမီးသည္ အမ်ိဳးသား၏ လက္ေဆာင္ပစၥည္းကို လက္ခံလွ်င္ အမ်ိဳးသားက အမ်ိဳးသမီးသည္ မိမိ၏အခ်စ္ကို လက္ခံေၾကာင္းနားလည္ရ၏။ လက္ေဆာင္ပစၥည္းေပးျခင္း လက္ေဆာင္ပစၥည္း လက္ခံျခင္းသည္ အမ်ိဳးသားေရာ အမ်ိဳးသမီးပါ တစ္ဦးအေပၚတစ္ဦး သစၥာရွိစြာ ခ်စ္ၾကမည္ ဟူသည့္ ကတိထားျခင္းတစ္မ်ိဳးပင္ ျဖစ္ေပသည္။

ေရွးအခါက မည္သည့္ေဒသမွ ပအို၀္း တိုင္းရင္းသားမ်ားမဆို လျခမ္းပံုသဏၭာန္ ရွိသည့္ထံုးဘူးကို ေပးေလ့ရွိၾက၏။ ယခုအခါ ထံုးဘူးျဖင့္ လက္ေဆာင္ ပစၥည္းေပးျခင္းကို မဲနယ္ေတာင္ (ဟိုပံုၿမိဳ႕နယ္) ေဒသေလာက္တြင္သာ ေတြ႕ရေတာ့သည္။ ထံုးဘူး ေပးေသာဓေလ့မွာ ပအို၀္း တိုင္းရင္းသားတို႕သည္ ကြမ္းကို အျမတ္တႏိုး စားၾကသျဖင့္ ကြမ္းစားသည့္အခါတိုင္း သတိရေစလိုသည့္ ရည္ညႊန္းခ်က္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ေရွးအခါက ထံုးဘူးကို ေရႊ၊ ေငြ၊ ေၾကး၊ ေဘာ္ တို႕ျဖင့္ ျပဳလုပ္၍ အျမတ္တႏိုး ေပးၾကသည္။

အမ်ိဳးသားတို႕သည္ မိမိတို႕ထံုးဘူးထဲတြင္ ကြမ္း၊ ကြမ္းသီး၊ ရွားေစ တို႕ကို ထည့္ထားတတ္ၾကသည္။ ထံုးကိုမူ အျခားတစ္ဘူးထဲတြင္ သပ္သပ္ထည့္ထား တတ္ၾကသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕လူပ်ိဳလွည့္ရာတြင္ ထံုးဘူးႏွစ္ဘူး (တစ္စံု) ပါေလသည္။ ထိုထံုးဘူး ႏွစ္ဘူးအနက္ ႏွစ္ဘူးစလံုးျဖစ္ေစ၊ ႀကိဳက္ရာဘူးကို ျဖစ္ေစ ေပးႏိုင္၏။ ထိုေခတ္ ထံုးဘူးမ်ားသည္ ပန္းကြက္ ပန္းေျပာက္မ်ားျဖင့္ စီျခယ္ထားၾကသည္။

ပင္ေလာင္းၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေရႊဆံထိုး၊ ေရႊဖက္လိပ္နားေတာင္း၊ နားသန္သီး၊ ဆြဲႀကိဳး စသည္တို႕ကို ေပးၾကေလသည္။ ဟိုပံုးၿမိဳ႕နယ္ရွိ ေက်ာက္တန္း ေဒသတြင္မူ၊ ေရႊကိုအဓိကထား၍ ေပးတတ္ၾကသည္။ ေရႊခ်ိန္တစ္ဆယ္သားအထိ ေငြေၾကးခ်မ္းသာသည့္အေလ်ာက္ ေပးတတ္ၾကသည္။

ေရႊကိုေပးရာတြင္ ပတၲျမား၊ နီလာ စသည့္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာမ်ား မပါေသာ လက္၀တ္တန္ဆာမ်ားကိုသာ ေပးၾကသည္။ အခ်ိဳ႕က ေက်ာက္မ်က္ ရတနာမ်ားသည္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားထက္ ျမင့္ျမတ္၍ ေပးရန္မသင့္ေလ်ာ္ဟု ယူဆၾကသည္။ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ ေတာင္ဘက္ရွိ ေနာင္ကားတိုက္နယ္ ေဒသတြင္မူ လက္ေဆာင္ပစၥည္းအျဖစ္ ေငြဒဂၤါး ေဘာ္ထည္၊ ေရႊဆံထိုး၊ ေငြဆံထိုးမ်ားကို ေပးၾကသည္။

အမ်ိဳးသားသည္ အမ်ိဳးသမီးကို လက္ေဆာင္ပစၥည္း ေပးရာတြင္ တိုက္႐ိုက္ေပးေလ့ မရွိေပ။ အမ်ားအားျဖင့္ အမ်ိဳးသားသည္ လူပ်ိဳလွည့္ရင္း မီးဖိုနံေဘးတြင္ ခ်ထား၏။ အမ်ိဳးသမီးသည္ ႏွစ္သက္သေဘာက်ပါက ယူရသည္။ ယာေတာအလုပ္ခြင္တြင္မူ အမ်ိဳးသမီး ျမင္ေလာက္သည့္၊ သနပ္ဖက္ပင္အကိုင္း လက္ဖက္ပင္ အကိုင္းတြင္ ထားေပးရသည္။ အမ်ိဳးသားက လက္ေဆာင္ပစၥည္းကို တင္ေနစဥ္ အမ်ိဳးသမီးက မသိမျမင္ဟန္ျပဳကာ အိေျႏၵေဆာင္ေနတတ္ၾကသည္။ အမ်ိဳးသား မလွမ္းမကမ္းသို႕ ေရာက္သြားေသာအခါ ႏွစ္သက္ခ်စ္ခင္ပါက ယူရ၏။ မႏွစ္သက္ပါက၊ ျပန္ယူသြားရန္ ေျပာေလသည္။ အမ်ိဳးသမီးသည္ အမ်ိဳးသား၏ လက္ေဆာင္ပစၥည္းကို လက္ခံထားၿပီဆိုလွ်င္ အမ်ိဳးသားသည္ ညတိုင္းလာေရာက္၍ ခ်စ္စကား ႀကိဳက္စကားမ်ား ေရပက္မ၀င္ေအာင္ ေျပာႏိုင္ေလသည္။

အကယ္၍ ေနာင္တြင္ ေမတၲာျပယ္လာပါက အမ်ိဳးသားသည္ မိမိေပးထားေသာ လက္ေေဆာင္ပစၥည္းကို ျပန္၍ေတာင္းႏိုင္၏။ သို႕ေသာ္ အမ်ိဳးသားက ေမတၲာျပယ္၍ ျပန္ေတာင္းျခင္းမ်ိဳးကို အမ်ိဳးသမီးမ်ားက ျပန္၍ မေပးခ်င္ တတ္ၾကေပ။ အမ်ိဳးသမီးကစ၍ ေမတၲာျပယ္လွ်င္မူ “ တို႕အိမ္ေထာင္ျပဳခ်ိန္ မေရာက္ေသးဘူးဟု ” ဆိုကာ မူယာမာယာသံုး၍ ျပန္ေပးတတ္ၾက၏။

အမ်ိဳးသမီးသည္ မိမိတြင္ လက္ေဆာင္ပစၥည္း လက္ခံထားသည့္ ေမတၲာမွ်ၿပီးသူ ရွိၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း၊ မိမိႀကိဳက္ႏွစ္သက္ေသာ အမ်ိဳးသား၏ လက္ေဆာင္ပစၥည္းကို လက္ခံႏိုင္ေသးသည္။ သို႕ေသာ္ နည္း၏။ မိမိတြင္ ခ်စ္သူရွိၿပီးျဖစ္၍ေသာ္ လည္းေကာင္း၊ လက္ထပ္ေတာ့မည့္ အခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ေသာ္ လည္းေကာင္း အမ်ိဳးသား၏ပစၥည္းကို လက္ခံေလ့ မရွိေတာ့ေပ၊ “ တစ္ေယာက္ႏွင့္တစ္ေယာက္ ေမတၲာရွိေနၾကတာပဲ လက္ေဆာင္ေပးစရာ မလိုပါဘူး ” ဟူ၍ ေလခ်ိဳေသြးတတ္ေလသည္။ အမ်ိဳးသမီးက စတင္စိတ္၀င္စားလွ်င္ အမ်ိဳးသမီးကပင္စ၍ လက္ေဆာင္ပစၥည္း ေတာင္းေလသည္။

အမ်ိဳးသားပစၥည္းကို လက္ခံထားေသာ အမ်ိဳးသမီးသည္ အိမ္ေထာင္ျပဳသြားပါက အမ်ိဳးသားက တရားစြဲလွ်င္ အမ်ိဳးသမီးသည္ အမ်ိဳးသားပစၥည္းတန္ဖိုး သံုးဆကို ေပးေလ်ာ္ရေလသည္။ အမ်ိဳးသားကလည္း မိမိခ်စ္သူ အျခားအမ်ိဳးသား တစ္ေယာက္ႏွင့္ လက္ထပ္ေတာ့မည္ဟူေသာ သတင္းၾကားလွ်င္ မိမိေပးထားေသာ လက္ေဆာင္ပစၥည္းကို ျပန္၍ေတာင္းေလသည္။ အမ်ိဳးသမီးသည္ လက္ေဆာင္ပစၥည္းကို ျပန္မေပးမျခင္း လက္ထပ္ခြင့္ မရွိေပ။